Đối với bất kì sản phẩm nào cũng đều có vòng đời của nó, bắt đầu từ giai đoạn giới thiệu tới khi suy thoái. Có rất nhiều sản phẩm có vòng đời dài nhưng cũng có các sản phẩm nhanh chóng bị đào thảo khỏi thị trường. Vì thế, là một marketer bạn cần nắm vững được kiến thức cơ bản của vòng đời sản phẩm và làm sao để kéo dài vòng đời sản phẩm.
Vòng đời sản phẩm là gì?
Tìm hiểu về 4 giai đoạn của vòng đời sản phẩm
Vòng đời sản phẩm (product life cycle) hiểu đơn giản là khoảng thời gian kể từ khi sản phẩm lần đầu tiên được giới thiệu tới người tiêu dùng cho đến khi nó hoàn toàn bị đào thải khỏi thị trường. Để hiểu rõ hơn, vòng đời sản phẩm được chia thành 4 giai đoạn:
Giai đoạn giới thiệu (introduction): Là giai đoạn đầu tiên khi mới tung sản phẩm ra thị trường sau một quá trình dài nghiên cứu và phát triển sản phẩm để đáp ứng được nhu cầu của người dùng. Thường ở giai đoạn này, doanh nghiệp sẽ phải gồng lỗ và chạy các chương trình chiêu thị để thu hút người dùng. Bên cạnh đó, sản phẩm mới cũng chưa hẳn là tối ưu về mặt tính năng và kỹ thuật, nên doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý giai đoạn này nhất, để cải thiện và tối ưu cho các giai đoạn sau.
Giai đoạn tăng trưởng (growth): Đây là giai đoạn tiếp theo, khi doanh nghiệp làm tốt các hoạt động marketing xung quanh sản phẩm. Lúc này, khách hàng sẽ biết đến sản phẩm cũng như thương hiệu nhiều hơn, đồng nghĩa doanh thu cũng sẽ tăng trưởng theo. Ở thời điểm này, doanh nghiệp vẫn cần tiếp tục cải thiện các sản phẩm và tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động marketing để tiếp tục tăng trưởng.
Giai đoạn trưởng thành (Maturity): Hay đúng hơn là giai đoạn sản phẩm đã phát triển ở mức tối đa và dần bão hòa. Lúc này, doanh số đã đạt đỉnh điểm và tốc độ tăng trưởng chậm lại hoặc dậm chân tại chỗ. Ở thời điểm này, doanh nghiệp sẽ cố gắng thực hiện các hoạt động khuyến mãi để tối đa hóa doanh thu mang lại trước khi bước vào giai đoạn suy thoái.
Giai đoạn suy thoái (decline): Đây là giai đoạn cuối cùng của vòng đời khi sản phẩm đã trở nên không còn sức hấp dẫn hay lỗi thời so với thị trường khiến người dùng không còn mặn mà chi tiền để mua nữa.
Các yếu tố ảnh hưởng đến vòng đời sản phẩm
Không phải bất kì sản phẩm nào cũng đều trải qua đủ 4 giai đoạn của vòng đời mà còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố cả khách quan và chủ quan, gồm:
Tính đặc thù của sản phẩm: mỗi sản phẩm tùy theo tính năng đặc thù của sản phẩm mà có vòng đời khác nhau. Ví dụ như một món ăn vặt có thể làm mưa làm gió trong một thời gian nhưng cho dù có cố gắng cải thiện nó thì cũng không thể duy trì vòng đời sản phẩm thêm nữa. Ngược lại, có những sản phẩm từ khi sinh ra đến hiện tại nó vẫn không có sự thay đổi hay thậm chí người dùng không muốn nó thay đổi nhưng vòng đời của nó vẫn chưa biết đến khi nào sẽ dừng lại - có thể lấy cao sao vàng làm ví dụ.
Bối cảnh thị trường: Tùy theo tình hình thực tế thị trường mà sản phẩm có vòng đời dài ngắn khác nhau, nếu thị trường ổn định và tăng trưởng thì sản phẩm có thể có vòng đời dài nhưng nếu đó là một sản phẩm không thiết yếu và đặt trong 1 thị trường bất ổn, rất dễ nó sẽ chết yểu mà không thông qua các giai đoạn của vòng đời sản phẩm thông thường.
Nền tảng kỹ thuật: Tức là liên quan đến phòng R&D của doanh nghiệp có đủ chất lượng để tạo ra các sản phẩm mang tính đột phá cũng như liên tục cải tiến, có như vậy thì sản phẩm mới tồn tại và tăng trưởng tốt.
Chiến lươc, chiến dịch của công ty: Đối với từng giai đoạn của sản phẩm, thông qua các chiến dịch cũng như chiến lược lâu dài của họ sẽ quyết định đến số phận của sản phẩm. Ví dụ như khi ra mắt sản phẩm đó đang tiềm năng, doanh nghiệp sẽ dốc sức cho nó đến giai đoạn tăng trưởng hoặc ngược lại sản phẩm này đã bị thay thế bởi sản phẩm khác tốt hơn thì doanh nghiệp sẽ ngừng bán.
Làm Sao Kéo Dài Vòng Đời Sản Phẩm?
Liên tục cải tiến sản phẩm để kéo dài vòng đời sản phẩm
Khi mới ra mắt sản phẩm, hãy cố gắng để ý các phản hồi của khách hàng và nghiên cứu cải tiến chúng nhằm giữ chân khách hàng. Ví dụ, các hãng bánh snack như Lays, O’stars thường hay cho ra mắt các bánh thêm khối lượng nhưng không đổi giá, điều này làm khách hàng cảm thấy hời hơn khi mua.
Đẩy mạnh truyền thông/marketing để người dùng ghi nhớ về sản phẩm
Đôi khi do hoạt động của công ty vào sản phẩm chưa hiệu quả, dẫn đến sản phẩm ít được người biết, kéo theo doanh thu bị giảm xuống. Doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường hợp lí và hoạch định các chiến dịch truyền thông cho sản phẩm vào đa kênh.
Sử dụng chiến lược giá để vòng đời sản phẩm được duy trì
Giá cả là yếu tố rất thu hút khách hàng Việt Nam, kể cả lúc mới ra mắt hay thoái trào, hãy sử dụng chiến lược giá để kích thích khách mua để sử dụng trải nghiệm hoặc đẩy hàng, thanh lí tồn kho khi sản phẩm đã đi xuống.
Tìm kiếm thị trường mới cho sản phẩm
Doanh nghiệp có thể cân nhắc thâm nhập thị trường khác khi thị trường hiện tại không phù hợp hoặc đã bão hòa. Thị trường khác có thể là khu vực khác hay nhóm khách hàng độ tuổi khác,...Ví dụ như thị trường trong nước đang quá cạnh tranh, doanh nghiệp quyết định đưa sản phẩm xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
Hướng tới yếu tố bền vững của sản phẩm
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã đặt yếu tố phát triển bền vũng là phương châm của họ. Các sản phẩm xanh, có tính bảo vệ môi trường đang được ưa chuộng rất nhiều bởi người dân đã có nhận thức rõ hơn về quan trọng của môi trường. Qua đó, vòng đời của sản phẩm sẽ được kéo dài hơn rất nhiều.
