1. Khi Nào Cần Quan Tâm, Tận Dụng Yếu Tố Văn Hóa Địa Phương/Quốc Gia Vào Marketing?
Yếu tố văn hóa địa phương và quốc gia trong marketing không phải lúc nào cũng bắt buộc, nhưng có thể mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể nếu doanh nghiệp hay người làm marketing có thể khéo léo khai thác yếu tố này:
- Xây dựng kết nối cảm xúc với khách hàng: các thương hiệu mới hoặc khi gia nhập thị trường mới nếu khai thác được các yếu tố văn hoá quốc gia/địa phương có thể làm tạo cảm giác gần gũi hơn với khách hàng. Đặc biệt ở thị trường Việt Nam, một thương hiệu nước ngoài sử dụng văn phong, tiếng lóng, hình ảnh mang tính truyền thống sẽ tạo cảm giác đặc biệt thú vị với người xem. Tạo cho khách hàng cảm giác Việt Nam đang được tôn trọng và có vị thế hơn.
Một ví dụ cụ thể là các đội bóng lớn tại Châu Âu như Manchester United, Man City, Arsenal.. gần đây thu hút sự chú ý của fan Việt Nam bằng cách đăng các bài viết bằng tiếng Việt, hay các cầu thủ sẽ chúc Tết nguyên đán bằng tiếng Việt. Hoạt động này tuy đơn giản với họ nhưng lại nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các Fan bóng đá nói chung và họ nghiệm nhiên được marketing một cách miễn phí khi các trang social, cộng đồng lớn tại Việt nam chia sẻ lại.
- Mở rộng thị trường mới: Khi mở rộng thị trường thì điều đầu tiên doanh nghiệp cần quan tâm là sản phẩm, dịch vụ, định hướng truyền thông của mình có phù hợp với quốc gia/địa phương đang hướng đến không.
Có thể ở đây bạn làm tốt nhưng không có nghĩa mang đến một địa phương khác nó cũng sẽ hiệu quả, thậm chí nếu không chú trọng rất dẫn đến sự phản cảm và tẩy chay từ khách hàng
- Ra mắt sản phẩm mang tính bản sắc: sản phẩm mang tính bản sắc có thể là lợi thế cạnh tranh đáng kể nếu bản sắc đó trước đây đã được thị trường và người dùng quan tâm.
Còn nhớ khi văn hoá Hàn Quốc được truyền tải mạnh mẽ qua phim ảnh, âm nhạc của họ vào Việt Nam. Các doanh nghiệp Hàn Quốc có được 1 lợi thế cạnh tranh cực lớn với các sản phẩm/dịch vụ được gắn mác Hàn Quốc - thậm chí họ giữ nguyên bao bì tiếng Hàn để thu hút khách hàng
Các content như “công nghệ từ Hàn Quốc”, “xứ kim chi” đã từng có một thời kỳ làm mưa làm gió ở thị trường Việt Nam.
- Marketing theo mùa và dịp lễ: các chiến dịch gắn với các dịp lễ mang tính quốc gia/địa phương luôn được buff thêm sức mạnh đáng kể.
Một ví dụ là chiến dịch “húc tới đi” của Redbull vào dịp 30/4 tại Việt Nam được người Việt nói chung và những người có tinh thần dân tộc thích thú - cà khịa cực mạnh với “nhóm tây nội địa”.
2. Những Yếu Tố Văn Hóa Cần Quan Tâm Khi Làm Marketing
2.1. Ngôn ngữ và giọng điệu
- Sử dụng ngôn ngữ và giọng điệu phù hợp với vùng miền giúp thương hiệu tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn.
- Ví dụ: Miền Bắc chuộng sự trang trọng, “văn vở”, miền Nam thiên về sự thân thiện, trong khi miền Trung đôi khi ưa thích cách diễn đạt tinh tế hoặc mỉa mai nhẹ nhàng.
- Thành ngữ & sắc thái ngôn ngữ: Biti’s thành công với chiến dịch “Đi để trở về”, đánh vào tâm lý gắn kết gia đình và quay trở về của người Việt.
- Hình thức giao tiếp: Diana chọn thông điệp nhẹ nhàng, tinh tế phù hợp với nữ giới, trong khi Tiger Beer sử dụng phong cách mạnh mẽ, nam tính với khẩu hiệu “Bản lĩnh đàn ông đích thực”. Các content như vậy sẽ đánh trực tiếp vào văn hoá về giới tại thị trường Việt Nam.
2.2. Tâm lý và thói quen tiêu dùng
- Người tiêu dùng miền Bắc quan tâm đến thương hiệu, miền Trung cẩn trọng về giá cả, trong khi miền Nam ưa chuộng trải nghiệm.
- Quảng cáo ở Nhật Bản thường nhẹ nhàng, sâu lắng, đề cao sự tôn trọng, trong khi ở Mỹ thiên về sự trực diện, mạnh mẽ và khuyến khích hành động ngay lập tức. Còn ở Thái Lan lan thì lại thích sự hài hước và “lẩu gà Bình Thuận”
2.3. Phong tục, tín ngưỡng
- Văn hóa phương Đông thường đề cao gia đình và cộng đồng, trong khi phương Tây chú trọng vào cá nhân và sự tự do.
- Các dịp lễ truyền thống là cơ hội marketing quan trọng. Tại Việt Nam, Tết gắn liền với hình ảnh sum họp và may mắn, trong khi Giáng sinh ở phương Tây tôn vinh sự sẻ chia.
2.4. Những yếu tố nhạy cảm văn hóa
- Các quốc gia Hồi giáo cấm quảng cáo đồ uống có cồn. Ở Việt Nam thì tránh các yếu tố nhạy cảm về tình dục.
- Ngoài ra, Việt Nam tránh nội dung nhạy cảm về chính trị, tôn giáo trong marketing.
- Sai sót trong việc khai thác yếu tố văn hóa có thể dẫn đến phản ứng tiêu cực từ công chúng, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu. Thậm chí còn bị tẩy chay mạnh mẽ.
2.5. Biểu tượng màu sắc
- Màu sắc mang ý nghĩa khác nhau theo từng nền văn hóa. Ví dụ, màu đỏ tượng trưng cho may mắn ở Trung Quốc nhưng lại liên quan đến nguy hiểm trong văn hóa phương Tây.
- Ở Hàn Quốc, việc viết tên bằng màu đỏ bị coi là điều cấm kỵ vì liên quan đến tang lễ. Còn ở Việt Nam một vài sản phẩm thì hạn chế màu trắng/đen vì thể hiện sự tang tóc.
- Hiểu rõ điều này giúp doanh nghiệp tránh những sai lầm không đáng có trong chiến dịch marketing.
3. Ứng Dụng Yếu Tố Văn Hóa Trong Chiến Lược Marketing
3.1. Cá nhân hóa nội dung theo địa phương
- Việc cá nhân hoá nội dung càng sâu sát với từng địa phương hay một khu vực địa lý của thể càng giúp tăng hiệu quả của các chiến dịch marketing.
- Uniqlo Việt Nam sử dụng hình ảnh áo dài trong bộ sưu tập quảng bá để tạo sự gần gũi với khách hàng bản địa.
- Nike chọn những vận động viên nổi bật từ từng quốc gia làm đại diện thương hiệu, giúp kết nối với người tiêu dùng địa phương.
3.2. Chọn kênh truyền thông phù hợp
- Ở đô thị: Digital marketing, social media hay nói chung là marketing online.
- Ở nông thôn: Quảng cáo tại điểm bán, hội chợ.
- Ngân sách quảng cáo nên được phân bổ dựa trên thói quen tiêu dùng và tính khả dụng của phương tiện truyền thông tại từng khu vực. Với các khu vực khác nhau, kênh marketing khác nhau thì chi phí marketing cũng khác nhau. Doanh nghiệp cần nghiên cứu, cân đối và phân bổ nguồn lực một cách thực tế.
3.3. Định vị thương hiệu dựa trên văn hóa
- Có những nét văn hoá được cộng đồng, người dùng hay cả quốc tế đón nhận, nếu có thể khai thác chúng ở những thị trường mới sẽ tạo ra một nguồn sáng tạo đáng kể và tạo lợi thế cạnh tranh, sự khác biệt của sản phẩm dịch vụ
- Ví dụ như các content tiêu biểu như: cafe Việt, ẩm thực Việt, công nghệ từ Hàn Quốc…
3.4. Ảnh hưởng của văn hóa đến giá sản phẩm
- Giá là điều ai cũng quan tâm, nhưng không phải lúc nào cứ “rẻ” lại là lợi thế cạnh tranh và nội dung để marketing hiệu quả
- Như ở Việt Nam với các sản phẩm làm đẹp, sức khoẻ mà có mức giá thấp có thể dẫn đến tâm lý sản phẩm/dịch vụ đó “kém chất lượng”
- Nếu khai thac được văn hoá về giá của từng quốc gia/địa phương một cách khéo léo thì vừa có thể tạo lợi thế cạnh tranh mà còn tối ưu doanh thu.
Kết Luận
Yếu tố văn hóa địa phương và quốc gia giúp doanh nghiệp kết nối tốt hơn với khách hàng, từ đó gia tăng doanh thu và xây dựng thương hiệu bền vững. Hiểu rõ và áp dụng văn hóa vào marketing không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh lâu dài.
